ที่ดินมี นส.3 มี นส.3ก. มี นส.2 มีโฉนดที่ดิน โอยยย ทำไมเอกสารสิทธิเกี่ยวกับที่ดินมันมีมากมายอย่างนี้ แล้วคุณทราบกันไหมครับ ว่าเอกสารสิทธิแต่ละอย่างนั้นมีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร วันนี้ลองมาดูกันนะครับ เผื่อใครที่มีหรือกำลังจะมีที่ดินของตนเองจะได้รู้ไว้ครับ

สาเหตุที่ต้องทราบไว้ก็เพราะว่า ที่ดินถือเป็นทรัพย์อันมีค่าจริงมั้ยครับ ใครๆก็อยากจะถือครองที่ดินกันทั้งนั้น คนรวยๆก็ซื้อที่ดินไว้เก็งกำไร นอกจากนั้นแล้วที่ดินยังมีประโยชน์อย่างอื่นอีก เช่น ใช้เป็นที่อยู่อาศัย ใช้เพื่อการเกษตรกรรม การอุตสาหกรรม นอกจากนั้นยังอาจใช้เป็นหลักประกันต่างๆ บางครั้งที่ดินยังเป็นเครื่องแสดงฐานะทางสังคมอีกด้วย อย่างเช่นคำว่า ศักดินา ในสมัยก่อน คำว่า นา ก็คือที่นา ที่ดินนั่นเองนะครับ ส่วนคำว่าศักดิ ก็มาจาก ศักดิ์ศรี หมายความว่า ใช้ที่นาเป็นเครื่องบอกศักดิ์ในสังคมนั้นนั่นเอง

เอกสารสิทธิ์เกี่ยวกับที่ดินมีอยู่หลายประเภท ในที่นี้จะขอกล่าวแต่เฉพาะที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันที่เราอาจพบเจอได้เท่านั้นครับ ซึ่งก็มีดังนี้ครับ

- ส.ค. 1 คือ ใบแจ้งการครอบครองที่ดิน ซึ่งเป็นเพียงหลักฐานการแจ้งต่อเจ้าพนักงานว่า คุณกำลังครอบครองที่ดินแปลงใดอยู่ ไม่ใช่หนังสือแสดงกรรมสิทธิที่ดินแต่อย่างใด และไม่สามารถจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิได้ แต่ใช้แสดงเจตนาว่าจะสละการครอบครองให้แก่ผู้รับโอนได้เท่านั้น ทั้งนี้ ส.ค.1 สามารถใช้เป็นหลักฐานในการขอออกโฉนดที่ดิน น.ส.3 หรือ น.ส.3ก. ได้ ก็ต่อเมื่อทางราชการมีการประกาศโครงการออกโฉนดที่ดินทั่วประเทศ หรือเมื่อมีการยื่นขอออกโฉนดที่ดิน หรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์เฉพาะราย

- น.ส. 2 คือ หนังสือแสดงความยินยอมให้ครอบครองและทำประโยชน์ในที่ดินเป็นการชั่วคราวจากทางราชการ ซึ่งผู้มีใบจับจองจะต้องจัดการทำประโยชน์ในที่ดินให้ได้อย่างน้อยร้อยละ 75 ของที่ดินที่จัดให้ภายในสามปี โดยสิทธิดังกล่าวไม่สามารถโอนให้ผู้อื่นได้ ซึ่งเมื่อทำประโยชน์ตามเงื่อนไขข้างต้นครบกำหนดเวลาแล้ว จึงมีสิทธินำมาขอออกโฉนดที่ดิน น.ส.3 หรือ น.ส.3ก. ได้

- น.ส.3 คือ หนังสือคำรับรองจากพนักงานเจ้าหน้าที่ว่าได้ทำประโยชน์ในที่ดินแล้ว โดยได้มีการรังวัดและจัดทำแผนที่ของที่ดินแล้ว

- น.ส.3ก. คือ หนังสือคำรับรองจากพนักงานเจ้าหน้าที่ว่า ได้ทำประโยชน์ในที่ดินนั้นแล้ว แต่ต่างจาก น.ส.3 ตรงที่ มีการรังวัดและจัดทำแผนที่ของที่ดินนั้นจากภาพระวางรูปถ่ายทางอากาศเรียบร้อยแล้ว

- โฉนดที่ดิน คือ หนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดิน โดยมีความหมายรวมถึงโฉนดแผนที่ โฉนดตราจอง และตราจองที่มีการประทับตราว่า "ได้ทำประโยชน์แล้ว" ซึ่งออกให้ตามกฎหมายเก่า แต่ก็ถือว่ามีกรรมสิทธิ์ในที่ดินเช่นเดียวกัน ทั้งนี้ ผู้เป็นเจ้าของโฉนดที่ดิน จะมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินนั้นอย่างสมบูรณ์ สามารถใช้สิทธิในที่ดินได้เต็มที่ มีสิทธิในการจัดจำหน่าย รวมถึงสิทธิในการปกป้องและขัดขวางไม่ให้บุคคลอื่นเข้ามาละเมิดสิทธิของตนในที่ดินนั้นด้วย

โกวิท ทาตะรัตน์
bunditcenter.com